کوچینگ و ذهنیت برنده تا دقیقه 90

استمرار و مداومت، کلید بسیاری از پیروزی‌های بزرگ دنیا بوده است. درست در لحظات پایانی تلاش‌ها که امیدها رفته‌رفته کمرنگ و کمرنگ‌تر می‌شوند و تصور شکست قدرت می‌گیرد، استقامت و پایداری و تلاش نهایی می‌تواند تفاوت‌ها را رقم بزند و در لحظهٔ آخر، شکست را به پیروزی تبدیل کند. این موضوع تا حدود زیادی به ذهنیت افراد ارتباط دارد، کسانی که علی‌رغم نتیجهٔ نسبتاً قطعی پایانی تا آخرین لحظه و ثانیه دست از تلاش برنمی‌دارند می‌توانند آن نتیجهٔ ناخوشایند را به نفع خود تغییر دهند.

کوچینگ
تعاریف متعدد و مختلفی می‌توان از کوچینگ ارائه داد، هدف اصلی کوچینگ کمک کردن به افراد در زمینه‌های مختلف است. این زمینه‌ها ممکن است زندگی شخصی، کاری، روابط، ورزشی و حتی پیشرفت و توسعهٔ فردی باشد که لازم است ابتدا افراد خود را بشناسند، ارزش‌های خود را مشخص کنند و سپس با تعیین اهداف در حوزه‌های مختلف زندگی خود، به سمت آن‌ها گام بردارند.
مهم‌ترین کارکرد یک کوچ، کمک به افراد در به حداکثر رساندن پتانسیل‌های آن‌ها در جهت دستیابی به اهداف مشخص و تعریف‌شده برای هر فرد است. در این راستا یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار، ذهنیت افراد است.

ذهنیت
قوی‌ترین و پیچیده‌ترین سیستمی که تاکنون ساخته شده، مغز انسان است، ذهنیت جوهرهٔ مغز است. ذهنیت هم می‌تواند دلیلی برای شکست باشد و هم می‌تواند محرک انسان برای رسیدن به پیروزی‌های متعدد شود. نحوه نگاه کردن ما به جهان اطرافمان، ذهنیت ما را می‌سازد. این موضوع، نگرش ما را شکل می‌دهد که درنهایت، نحوه برخورد ما را با جهان اطراف شکل می‌دهد که این مورد خود را در همهٔ جنبه‌های زندگی ما نمایان می‌سازد.

انواع ذهنیت
به‌طورکلی انواع ذهنیت را به دو نوع ذهنیت ثبات و ذهنیت رشد دسته‌بندی می‌کنند. کسانی که دارای ذهنیت ثبات هستند معتقدند توانایی‌ها و قابلیت‌های انسان تقریباً ثابت هستند و نمی‌توان تغییر چندانی در زندگی ایجاد کرد که نتیجهٔ این ذهنیت، عدم تمایل به انجام امور جدید حتی برای امتحان کردن است که باعث یکنواختی و خسته‌کننده شدن زندگی می‌شود به همین علت به این ذهنیت، «ذهنیت ایستا» نیز می‌گویند. در مقابل، «ذهنیت رشد» بیان می‌کند که هر انسانی می‌تواند در هر راستایی که بخواهد پیشرفت کند و توانایی‌های انسان ثابت نیستند و با تلاش و ممارست و یادگیری از شکست‌ها و تجربه کردن می‌توان به‌مرورزمان، بهتر و بهتر و بهتر شد.

احساس ارزشمندی، پیش‌نیاز اصلی ذهنیت برنده
در بسیاری مواقع، معمولاً بعد از شکست‌هایی که در زندگی تجربه کرده‌ایم، به‌نوعی دچار گفت‌وگوی درونی منفی شده‌ایم و خود را به خاطر شکست سرزنش کرده‌ایم که این موضوع تا حدودی ریشه در کودکی ما دارد. در دوران کودکی وقتی باوجود میل و اشتیاق باطنی کاری ناشایست یا خارج از عرف انجام می‌دادیم توسط بزرگ‌سالان سرزنش می‌شدیم و به‌مرورزمان به این عادت خو گرفتیم و این سرزنش را درونی کردیم و با هر شکست و کار ناشایست تصویری که از خودمان داریم کم‌ارزش‌تر شد. حال ‌آنکه افراد، فارغ از نتیجهٔ کارهای خود، به خاطر ویژگی‌هایی که یک انسان دارد ارزشمند هستند و عدم احساس ارزشمندی باعث می‌شود که عدم تمایل به شکست و ترس از شکست خوردن گاهی اوقات آن‌قدر برای ما غیرقابل‌تحمل شود که حتی اقدام نکنیم.
احساس ارزشمندی ما نباید وابسته به نتایج ما باشد، ما علی‌رغم نتایج، به خاطر تمام ویژگی‌های مختلفی که داریم ارزشمند هستیم. این ویژگی‌ها ممکن است درونی یا بیرونی باشند. نکته مهم این است که اتفاقاً اگر به دنبال نتایج خوب و عالی هستیم باید احساس ارزشمندی داشته باشیم و خود را لایق برنده شدن بدانیم. احساس ارزشمندی، توان و جرئت و جسارت برنده شدن ما را بالاتر می‌برد و باعث می‌شود با انرژی بیشتری برای رسیدن به هدف خود تلاش کنیم.

ذهنیت برنده
ذهنیت برنده آن چیزی است که به ما کمک می‌کند به هر آنچه در زندگی می‌خواهیم برسیم. ذهنیت برنده باعث حال خوب و انرژی مضاعف ما می‌شود که این انرژی سرعت ما را در رسیدن به اهداف خود بیشتر می‌کند. ذهنیت برنده همچنین بزرگ‌ترین سلاح ما در مقابله با مشکلات و کمبودهاست. در زمانی که شرایط دشوار می‌شود، کسی که دارای ذهنیت برنده است دست از تلاش برنمی‌دارد و علی‌رغم همهٔ نشانه‌هایی که علیهش وجود دارد جا نمی‌زند تا شرایط را تغییر دهد و از دل این تهدید فرصت‌های متعدد بیرون می‌کشد چون می‌داند که می‌تواند و محدودیت‌ها را مانع کار خویش نمی‌بیند بلکه به‌عنوان مسائلی که باید آن‌ها را حل کرد. کسی که دارای ذهنیت برنده است شکست‌ها و عدم موفقیت‌ها را پایان راه نمی‌بیند و به این مسئله واقف است که نتیجهٔ کارها از دو حالت خارج نیستند یا موفقیت کسب می‌کند یا تجربه می‌آموزد و این تجربه در راه رسیدن به موفقیت‌های بعدی می‌تواند بسیار مفید و مؤثر باشد. کسانی که دارای ذهنیت برنده هستند می‌دانند که در صورت کمبود دانش، سرمایه یا منابع موردنیاز دیگر، برای رسیدن به اهداف خود می‌توانند با تلاش و پشتکار به منابع موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.

ذهنیت برنده تا دقیقه 90
داستان‌های متعددی از برنده شدن افراد در آخرین لحظهٔ ممکن نقل ‌شده است، چون مفهوم دقیقه 90 از فوتبال وام گرفته شده، مثالی که می‌زنم فوتبالی خواهد بود، مثالی کاملاً واقعی از قهرمانی رئال مادرید در لیگ قهرمانان اروپا در سال 2022. اهمیت و تأثیر ذهنیت را به‌طور کامل می‌توانید لمس کنید. از لحاظ فنی و مهارت، رئال مادرید قطعاً بهترین تیم این رقابت‌ها نبود که قهرمان شد و حتی در رقابت‌های حذفی و رودررو در مقابل حریفانش در بیشتر زمان بازی، تیم برتر زمین هم نبود. ولی دقیقاً تفاوت آن‌ها با همهٔ تیم‌های دیگر باعث شد قهرمان این رقابت‌ها بشوند و این تفاوت چیزی نبود جز ذهنیت برنده تا دقیقه 90 علی‌رغم همهٔ شرایط. بازی‌های حذفی در این رقابت به‌صورت رفت‌وبرگشت برگزار می‌شوند و در بازی اول رئال 1-0 بازنده شده بود و در بازی برگشت هم 1 گل از حریف عقب می‌افتد و فقط 30 دقیقه زمان دارند تا نتیجه بازی رو به نفع خودشان تغییر بدهند ولی دقیقاً در همین 30 دقیقه هم‌زمان هم به خاطر ذهنیت برنده رئال مادرید تا دقیقه 90 و هم عدم ذهنیت برنده حریف رئال مادرید برنده این بازی بود.

در مرحله بعدی همین چیزی که به آن‌ها کمک کرده بود داشت به ضررشان تمام می‌شد و مجموع نتیجه که 4-3 به ضرر رئال مادرید بود در دقیقه 91 بازی مساوی شد تا در وقت‌های اضافه رئال مادرید باز هم با جنگندگی خودش تا آخرین لحظه به مرحله بعد برود. در مرحله بعد به معنای واقعی یکی از دراماتیک‌ترین کام بک‌های نیمه‌نهایی رقم می‌خورد، رئال مادرید درمجموع 2 بازی 3-5 تا دقیقه 90 از حریفش عقب افتاده ولی باز هم به لطف ذهنیت برنده و جنگندگی تا آخرین لحظه 2 تا گل در لحظات پایانی می‌زنند و در وقت‌های اضافه باز هم برنده بازی بودند تا به فینال بروند. بازی به بازی همهٔ شرایط علیه رئال مادرید بود ولی بازیکنانی که بعضی از آن‌ها تجربه 4 قهرمانی داشتند و مربی‌شان هم تجربه 3 بار قهرمانی و دقیقاً همان افراد خودشان رو مجدداً لایق قهرمانی دانستند و با جنگیدن تا آخرین لحظه به این هدف رسیدند. لزوماً برای برنده شدن، نباید بهترین بود، ذهنیت برنده می‌تواند جای خالی منابعی را که نداریم پر کند.

نتیجه‌گیری
هدف کوچینگ کمک به افراد در جهت حداکثر کردن پتانسیل‌های فردی آن‌هاست. کوچ، به افراد کمک می‌کند اهداف خود را بهتر بشناسند و با آگاهی از نقاط قوت و ضعف خود بهترین گزینه‌ها و بهترین راه را انتخاب کنند. همچنین با حضور یک کوچ در طول مسیر، مواجهه با مشکلات و سختی‌ها آسان‌تر و راحت‌تر خواهد بود و کوچ، به‌عنوان همراه و چراغ راه مسیر موفقیت عمل خواهد کرد. علاوه بر این، یک کوچ خوب، با تأثیرگذاری بر ذهنیت افراد، آن‌ها را به سمت پیروزی و اهدافشان سوق می‌دهد و مداومت و پشتکار افراد را تا رسیدن به هدف نهایی، بیشتر می‌کند و در هنگام مشکلات با همدلی و ایجاد انگیزه، افراد را به پیش می‌راند.
همان‌طور که اشاره شد مهم‌ترین و تأثیرگذارترین مسئله در راه رسیدن به اهداف و پیشرفت، ذهنیت است. ذهنیت درست می‌تواند افراد را به اوج قله برساند و ذهنیت اشتباه می‌تواند باعث نابودی انسان شود. برای داشتن ذهنیت برنده لازم است افراد احساس ارزشمندی داشته باشند و لیاقت برنده شدن را در خود ببیند. ذهنیت برنده همچنین باعث می‌شود علی‌رغم همهٔ ناملایمات و سختی‌ها و شرایط دشوار افراد به تلاش و پشتکار خود ادامه دهند و با شکست از موفقیت ناامید نشوند و تا رسیدن به موفقیت دست از تلاش برندارند.

نویسنده: جناب آقای امیرعلی قاضی نیا از دانش پذیران دوره چهارم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان