شخصیت شناسی اناگرام و تأثیر آن در بیزینس کوچینگ

همان‌طور که میدانید ما در عصر اطلاعات و فناوری هستیم در این عصر شخصیت شناسی پرکاربرد و حائز اهمیت است. شخصیت یک ویژگی درون فردی و منحصربه‌فرد به شمار می‌رود. از روی شخصیت افراد می‌توان رفتار آینده آنان را حدس زد. با توجه به شخصیت افراد می‌توان آن‌ها را در پست‌های متناسب با شخصیت آن‌ها که دارای بیشترین میزان رضایت‌مندی است به کار گرفت. از طرفی شخصیت شناسی در کسب و کار و در مورد مشتری نیز بسیار حائز اهمیت است. اگر شخصیت شناس باشیم، می‌توانیم او را پیش‌بینی کنیم و در جلب رضایت او بیشترین موفقیت را داشته باشیم.

بنابراین شخصیت شناسی در تجارت و کسب و کار ازجمله مسائل مهمی است که باید موردتوجه افراد درگیر با اقتصاد و تجارت قرار گیرد. وقتی شما تیپ‌های مختلف شخصیت را بشناسید می‌توانید خوب ارتباط برقرار کنید و وقتی خوب ارتباط برقرار کنید روش‌های جدیدی در کسب و کار می‌آموزید. ما با بهره‌گیری از حرفهٔ بیزینس کوچینگ به‌عنوان یک صاحب کسب و کار با اقدامات و پرسش‌های مناسب در بیزینس کوچینگ می‌توانیم با شناسایی ویژگی شخصیتی افراد در یک مجموعه یا سازمان بازدهی آن را بالا ببریم.

تاریخچه کوچینگ
کوچینگ ((Coaching که آن را مربیگری یا رهیاری نیز می‌نامند یک واژه واردشده به زبان انگلیسی در اواسط قرن شانزدهم میلادی است که به معنای جابه‌جایی مردم از یک مکان به مکان دیگر است. کوچ یک وسیله نقلیه بود که برای جابه‌جایی مردم در مجارستان استفاده می‌شده است.
کوچینگ در سال‌های اخیر در ایران نیز توسعه‌یافته و افراد و مجموعه‌های مختلف خدمات کوچینگ را برای افراد و سازمان‌ها قابل دسترس ساخته‌اند.

انواع تیپ‌های شخصیتی:
همان‌طور که گفتیم برای شناسایی شخصیت افراد راه‌های مختلفی وجود دارد ازجمله تست MBTI {مایرز بریگز }و تست DISC {دیسک} و تست NEO {نئو} و ....
در این مقاله ما به معرفی تیپ‌های شخصیتی اناگرام که علاوه بر داشتن تست به‌راحتی با مطالعه اناگرام بتوانیم شخصیت افراد را شناسایی کنیم، می‌پردازیم.

اناگرام:
اناگرام (انیاگرام) یا Enneagram}} از دو واژه یونانی انا (Ennea) به معنای عدد نه و گرام (Gram (به معنای شخصیت یا وجه تشکیل شده است. در تعریفی مختصر می‌توان گفت اناگرام نه (9) شکل شخصیت است و تکنیکی به شمار می‌آید که با برسی مدل رفتاری افراد تیپ شخصیتی آن‌ها را بیان می‌کند و البته هیچ‌کدام از این نه (9) تیپ بر دیگری برتری ندارد. هرکدام از این تیپ‌های شخصیتی نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند. این 9 تیپ شخصیتی را می‌توانید در سه دسته اصلی قرار بدهیم:
دسته تفکر * دسته غریزه * دسته احساس.

تیپ شخصیتی یک
کمال‌گرا - عصبانی - منظم
تقریباً همیشه منتقد هستند، هم منتقد به خود و هم به اطرافیان خود. گویی که هیچ‌وقت از هیچ‌چیز راضی نیستند. به اصول اخلاقی و قانون بسیار پایبند بوده و نظم خاصی در سراسر زندگی افراد دارای این تیپ مشهود است و افرادی بسیار مرتب و آن تایم هستند. به‌طورکلی تمرکز این تیپ بر روی صحیح یا غلط بودن کارها است.
نقاط قوت تیپ 1
صادق- مسئولیت‌پذیر- منظم- سخت‌کوش- قابل‌اعتماد
نقاط ضعف تیپ 1
زودرنج عصبانی قضاوت کننده سرزنش کننده
شغل‌های مناسب این تیپ:
حسابدار* ناظم مدرسه* بازرس*وکیل* پلیس

تیپ شخصیتی دو
امدادگر- مهربان و مهر طلب- دلخور
مراقب تمام انسان‌های اطراف خود هستند و این را یک وظیفه می‌دانند. بسیار بخشنده و مهربان دلسوز و غمخوار دیگران هستند. فداکار، دست و دل‌باز، اهل دوستی و معاشرت، پشتیبان، دوستان و همراهان و طالب همدلی و تأیید در مهر دیگران هستند. با کمک کردن به دیگران در حقیقت ذات خود را بروز می‌دهند تا با دیگران رابطه احساسی برقرار کنند. برای افراد این تیپ نشستن معنا و مفهوم ندارد.
 نقاط قوت تیپ ۲
 مهربان- پرتلاش- فداکار-امدادگر- کوشا
نقاط ضعف تیپ 2
 عدم توانایی در نه گفتن-زودرنج-ازخودگذشتگی بی‌جا
شغل‌های مناسب این تیپ:
پرستاری * مددکاری* آتش‌نشانی * مشاغل خدماتی*

تیپ شخصیتی سه
برنده- جاه‌طلب - بلندپرواز
افراد در این تیپ علاقه زیادی به پیروزی دارند و تشنه موفقیت هستند. بسیار پرحرف و اهل منم کردن هستند. اعتمادبه‌نفس بالایی دارند. اولویت اول آن‌ها خودشان هستند. معمولاً خوش‌تیپ و شهرت‌طلب هستند و در هر نقشی بسیار عالی فرو می‌روند. عاشق این هستند که دیده شوند. از اینکه نفر اول بوده و از او صحبت شود بسیار خوشنود خواهند شد. تمرکز و توجه این تیپ پیروزی و رسیدن به اهداف است.
نقاط قوت تیپ 3
عمل‌گرا- پر انرژی-فعال- اعتمادبه‌نفس بالا
نقاط ضعف تیپ 3
 رنگ عوض کردن برای رسیدن به خواسته‌های خود-پرحرفی- همه را به دید مشتری دیدن
شغل‌های مناسب این تیپ:
بازاریابی* مدیر فروش* وکالت * بنگاه‌داری

تیپ شخصیتی چهار
احساساتی * خیال‌پرداز * هنرمند
درمجموع جهان‌بینی متفاوتی با دیگر تیپ‌های شخصیتی دارند. بسیار رمانتیک و احساساتی هستند و به هر چیز از جنبه زیبایی‌شناختی خاص خود توجه می‌کند. خلاق و نوآور و اهل تخیل هستند. بسیار دوست دارند که خاص جلوه کنند و این را در پوشش ظاهری مثل نوع پوشاک، آرایش صورت و مو نشان می‌دهند.
نقاط قوت تیپ ۴
خلاق- احساساتی-مهربان- باعاطفه-آرمانگرا
نقاط ضعف تیپ 4
زودرنج-گوشه گیر- ناراضی از داشته‌های خود
شغل‌های مناسب این تیپ:
 نویسنده*شاعر * معمار و به‌طورکلی هر کاری که در آن ذوق و هنر و تخیل لازم باشد.

تیپ شخصیتی پنج
محقق- متفکر- منزوی
افراد این تیپ تمایل چندانی به حضور در جمع‌های شلوغ و پر سر صدا ندارند. اهل خلوت و مطالعه هستند. کم‌حرف و بیشتر اهل شنیدن هستند. به‌طورکلی از حرف‌های بیهوده گریزانند. کم‌توقع‌اند و زندگی کردن با ساده‌ترین و کمترین امکانات را ترجیح می‌دهند. تمرکز و توجه به این افراد در یادگیری و کنجکاوی در موارد جدید است.
نقاط قوت تیپ ۵
متمرکز-اهل تحقیق و تفحص-آرام و متین
نقاط ضعف تیپ 5
 منزوی- بیش‌ازحد صبور- به تأخیر انداختن کارها
شغل‌های مناسب این تیپ:
 دکتر * محقق * نویسنده * مهندس نرم‌افزار
به‌طورکلی شغلی که در آرامش به کار خود بپردازند.

تیپ شخصیتی شش
عدالت‌طلب - راستگو - ترسو
صادق و وفادار هستند. سخت‌کوشی زیادی دارند. همیشه از ترس درونی رنج می‌برند.
همیشه نگران از دست دادن شغل، زندگی، عمر و هر چیزی که دارند هستند. از هر چیز که با ریسک همراه باشد گریزانند و بیشتر سعی در آرام نگه‌داشتن زندگی خود دارند. به‌شدت از تغییرات گریزان‌اند و ترجیح می‌دهند به کاری که عادت دارند بپردازند. این ترتیب به‌شدت با دچار بدبینی و وسواس فکری هستند و دنیا و آدم‌های آن برای این تیپ سیاه‌وسفید هستند، به‌طوری‌که تا به آن‌ها دروغ نگویید، در حقشان بدی نکنید، شما را کاملاً مبرا از خطا می‌دانند.
نقاط قوت تیپ ۶
بسیار سخت‌کوش- بسیار ساده –پیگیر-حرف گوش کن
نقاط ضعف تیپ 6
 بیش‌ازحد نگران- بی ثبات-ترسو-عدم ریسک‌پذیری
شغل‌های مناسب این تیپ:
اصولاً افراد دارای این تیپ شخصیتی کارمند زاده شدند و برای هر شغل ثابت بدون ریسک کاملاً عالی هستند. در رده‌های بالا این تیم می‌تواند قاضی و وکیل و کارآگاه شود.

تیپ شخصیتی هفت
تنوع‌طلب -شوخ‌طبع - برونگرا
تیپ هفتی‌ها خوش‌گذران، تنوع‌طلب و بسیار شیرین‌سخن و بذله‌گو هستند. این افراد به‌شدت تفریح و لذت بردن از لحظات را دوست دارند. معمولاً با صدای بلند صحبت می‌کنند. بسیار سخاوتمند و دست و دل‌بازند. در شروع کاری بسیار باانگیزه و مشتاق هستند ولی معمولاً کارها را به ثمر نمی‌رسانند. بیشتر توجه و تمرکز این تیم بر شادی، خوش‌گذرانی و تفریح است.
نقاط قوت تیپ ۷
 پرانرژی- شاد - روراست
نقاط ضعف تیپ 7
بی ثبات-بی توجه به برنامه‌ریزی- عدم آینده‌نگری
شغل‌های مناسب این تیپ:
بازیگری*تور لیدری* برگزارکننده جشن‌ها و مهمانی‌ها و هر کاری که یکنواخت نباشد و در آن تنوع وجود داشته باشد.

تیپ شخصیتی هشت
رهبر- سلطه‌جو - خشمگین
این تیپ یک رهبر به‌تمام‌معنا زاییده شده است و برای همه دستور صادر می‌کند. با کسی تعارف ندارد و حرف خود را کاملاً رودررو مطرح می‌کند. از اینکه به دیگران سلطه داشته باشد احساس رضایت می‌کند. او به‌شدت مبارزه‌طلب بوده و حتماً باید از رقبای خود پیشی بگیرد. جنگجو و بااراده است و فاصله تصمیم‌گیری با اقدام در او بسیار کم است. تمرکز این طیف در سلطه گری و رهبری بر دیگران است.
نقاط قوت تیپ ۸
عمل‌گرا- قابل اتکا-اعتماد به نفس بالا
نقاط ضعف تیپ 8
عصبی- بی منطق-خود رأی
شغل‌های مناسب این تیپ:
هر شغلی که نفر اول خود او باشد

تیپ شخصیتی نه
صلح‌طلب- میانجی-راحت طلب
افراد دارای این تیپ بسیار آرام و صبور هستند. اگر مسئولیتی به آن‌ها بدهید در آرامش کامل و حتی شاید با چند ماه تأخیر آن کار را انجام می‌دهد. افرادی که در تصمیم‌گیری ضعیف هستند و در اعلام نظر با همه موافق هستند. آن‌ها انسان‌هایی ساده، صبور، بی‌خیال، قانع و کم‌حرف هستند. این تیپ میانجی‌های بسیار خوبی هستند و به‌راحتی می‌توانند دعوای دو نفر را به صلح ختم به خیر کنند. مرکز این صلح و آرامش در همه‌چیز هست.
نقاط قوت تیپ ۹
صبور و آرا- صلح‌طلب- حرف‌گوش‌کن
نقاط ضعف تیپ 9
 تنبلی بیش‌ازحد- ساده‌لوح- دهن بین
شغل‌های مناسب این تیپ:
افراد این تیپ برای شغل‌های با ریسک کم و صبوری زیاد مناسب هستند و معلم‌های صبور و کارمندهای خوبی می‌شوند. البته در قسمت‌هایی که مسئولیت پر ریسک نداشته باشند مثلاً آشپزهای فوق‌العاده می‌شوند.
لازم است که یادآور شویم همهٔ افراد این نه (9) تیپ شخصیتی را دارند که یکی به‌عنوان تیپ غالب (و البته دو یا سه تا از این تیپ‌ها که کمتر در فرد دیده می‌شود و به‌اصطلاح به آن‌ها بال‌ها گفته می‌شود) است. به‌عنوان‌مثال فردی دارای تیپ شخصیتی (یک) با بال‌های (پنج) و (نه) است.
هدف از اناگرام ارتقا تیپ شخصیتی غالب و رشد شخصیتی است.

در پایان اینکه هر انسانی در جایگاه خود برای جامعه مفید است و کافی است در جایگاه صحیح خود قرار بگیرد. اناگرام هم در خودشناسی و هم شناسایی شخصیت افراد بسیار مؤثر است و استفاده از آن در بیزینس کوچینگ روشی کلیدی و مؤثر است.

نویسنده: سرکار خانم رؤیا شمس از دانش پذیران دوره چهارم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب و کار ویدان