جادوی بیان در کوچینگ

در این مقاله می‌خوانیم که یک کوچ چه کمکی به ما خواهد کرد و کاربرد یک کوچ ارتباطات چه تأثیری در روند بهبود روابط ما خواهد داشت.
قبل از هر چیزی بریم به معنای لغوی و مفهومی این موضوع بپردازیم.

فن بیان چیست؟
بعضی از افراد بر این باورند که سخنرانان بزرگ از بدو تولد با فن بیان قوی‌ای به دنیا می‌آیند و یا افرادی که بیان بانفوذ و شخصیت کاریزماتیکی دارند الزاماً به‌صورت ذاتی از این نعمت بهره‌مند بودند. اینجا باید بگویم فن بیان خوب کاملاً اکتسابی و قابل یادگیری است.
فن بیان درواقع توانایی سخن گفتن در هر شرایط و موقعیتی است. زمانی که می‌خواهیم با اطرافیان خودمان ارتباط خوبی برقرار کنیم و منظور خودمان را به‌درستی بیان کنیم و کاری کنیم که بقیه از هم‌صحبتی با ما لذت ببرند و تأثیر خوبی بگذاریم باید "فن بیان خوبی داشته باشیم"

باورهای غلط
فن بیان خوب، الزاماً به معنای صدای خوبی داشتن نیست، حتماً به معنی چرب‌زبانی و لفظ قلم صحبت کردن نیست. اگر فرد پرحرفی باشیم یا حاضرجوابی کنیم اصلاً به این معنا نیست که فن بیان خوبی داریم. پس مراقب باشیم در تله این معانی اشتباه نیفتیم.

کاربردهای فن بیان:
اگر از من بپرسید میگویم فن بیان در تمامی ابعاد زندگی کاربرد دارد چراکه زندگی بر پایهٔ روابط و ارتباطات می‌گذرد که بیانی قوی و قدرتمند می‌طلبد.
برای مثال لازمهٔ سخنرانی، اجرا و گویندگی، احقاق حق، بیان احساسات، جلسات مشاوره و کوچینگ های مؤثر و...داشتن فن بیان خوب است.
چیزی که بیشتر می‌خواهم به آن بپردازم تأثیر فن بیان در جلسات کوچینگ است.
در جلسات کوچینگ مهم‌ترین چیز صحبت‌های کوچی است چراکه تک‌تک صحبت‌ها و حرف‌هایی که در جلسه توسط کوچی ارائه می‌شود سرنخ است. سرنخ‌هایی که مسیر کوچینگ را هدایت می‌کند.

فعالانه گوش کن

اولین شرط برای پیشبرد یک جلسه عالی توسط کوچ گوش دادن فعال است. یک کوچ مؤثر کسی هست که فعالانه گوش دهد و از دل صحبت‌های کوچی سؤال‌های خوب استخراج کند و ارائه دهد و مسیر ذهنی کوچی را هموارتر و شفاف‌تر سازد نه این‌که او را به گمراهی و سردرگمی برساند. یکی از نشانه‌های مهم گوش دادن فعال، مرور گفته‌های مراجع توسط کوچ است، درواقع چکیده‌ای از گفته‌های اوست.

هوشمندانه سؤال بپرس
با توجه به نکته واقعاً به حرف‌های کسی گوش بدهیم سؤالات کاربردی‌تری می‌توانیم بپرسیم که در جهت هدایت او و ارائه دیدگاه خودمان نسبت به آن موضوع باشد. یک تمرین جالب برای آمادگی ذهنی هنگام سؤال پرسیدن، تمرین "کیو توو کیو"، مخفف سؤال به سؤال است. با یک نفر شروع به مکالمه می‌کنیم و باید فقط باید مکالمه‌مان با سؤال باشد.
برای مثال:
-هدف از زندگی چیه؟
+ چند نفر اینجا حضور دارند؟
_برای زندگی‌ات چه برنامه‌ای داری؟
+ساعت چنده؟
و این پروسه تا جایی ادامه دارد که یکی از طرفین یک جمله خبری بگوید. این تمرین به تقویت ذهن در جهت سؤال خوب پرسیدن کمک می‌کند.

پرانرژی حرف بزن
کسی که به‌عنوان کوچی مراجعه می‌کند، احتمالاً گره‌های ذهنی و موانعی بر سر راه خود داشته و برای سروسامان دادن به افکار خود مراجعه کرده است، اگر ما به‌عنوان کوچ بی انرژی باشیم و با لحن یکنواخت صحبت کنیم جلسهٔ کارآمدی نخواهیم داشت. پس سعی کنیم به‌عنوان یک کوچ انرژی کلامی خوبی داشته باشیم.

به زبان بدن آگاه باش
در جلسات کوچینگِ استاندارد حس همدلی و برابری باید بین مربی و مراجع موج بزند. یکی از مهم‌ترین اجزای ارتباط، ارتباط غیرکلامی است که حدود 50 درصد از ارتباطات را شکل می‌دهد و بخش عمده آن مربوط به زبان بدن است که تأثیر بسیاری در انتقال حس بین طرفین دارد. شناخت زبان بدن مخاطب نیز می‌تواند به درک بهتر مربی کمک کند. پس از هوشمندانه به‌کارگیری زبان بدن و ارتباط چشمی، متبسم بودن و داشتن لبخند و همین‌طور شناخت زبان بدن مخاطب نباید غافل شد.

قدرت لحن را دست‌کم نگیر
همان‌طور که گفتیم در جلسات کوچینگ لازم است ارتباط صمیمانه شکل گیرد. مراجع نباید معذب باشد و بتواند با آسودگی خاطر حرفش را بیان کند. لحن یک مربی بسیار مهم است. این‌که لحن بسیار خشک و رسمی باشد یا بیش‌ازحد معمول صمیمانه و خودمانی، نشان از غیرحرفه‌ای بودن خواهد بو د.پس سعی کنیم صمیمیت و حس خوب را در حد معمول و معقول حفظ کنیم.

پایان باز ممنوع
یکی از نکات مهم که باید در جلسات کوچینگ بسته به مبحث و زمان جلسه رعایت شود، جمع‌بندی است. در هر جلسه حتماً باید یک جمع‌بندی و دعوت به اقدام وجود داشته باشد. بازماندن یک پرونده در ذهن مخاطب باعث سردرگمی بیشتر او خواهد شد. جمع‌بندی خوب یک مهارت است و باید بتوانیم یک گفت‌وگوی خوب را مدیریت کنیم.

دو خط تجربه
چند روز پیش فیلم جلسات مختلف کوچینگ از اساتید مختلفی که ضبط‌شده بود را بررسی می‌کردم، مربی‌هایی که شنونده‌های خوبی بودند و سؤالات هوشمندانه‌ای می‌پرسیدند مسیر کوچینگ را بسیار اصولی‌تر پیش می‌بردند.

کلام آخر
در دنیایی زندگی می‌کنیم که ارتباطات نقش بسیار مهمی در زندگی همهٔ ما دارد، در روابط فردی، شغلی، اجتماعی و ...و از مهم‌ترین مهارت‌های ارتباطی، مهارت فن بیان است، مهارتی که صد در صد اکتسابی است.
آگاهانه و هوشمندانه سخن گفتن نشان از عملکرد حرفه‌ای ما در هر کسب‌وکاری خواهد داشت. این‌که بتوانیم خودمان و کار و کسبمان را به‌درستی معرفی کنیم و با نفوذ بیان و کلاممان برای جامعه تأثیرگذار باشیم برندینگ ما را قوی‌تر خواهد ساخت.

نویسنده: سرکار خانم هانیه موتاب از دانش پذیران دوره چهارم تربیت کوچ حرفه‌ای کسب‌وکار ویدان